ünlü Düşmesi Nedir?, ünlü Düşmesi örnekleri 2021

ünlü düşmesi konulu makalemizde siz kıymetli okurlarımıza hece düşmesi nedir ve ünlü düşmesi emsallari nelerdir soruların yanıtlayacağız. Ayrıca orta hece düşmesi ve ünlü düşmesi olan sözcükler neler olduğundan bahsetmeye çalışacağız.

ünlü Düşmesi Nedir ?

ünlü düşmesi Türkçede çok karşılaşılan bir ses olayıdır. Genel olarak iki heceli sözcüklerde karşılaşılır. Böyle bir kelimeye herhangi bir ek aldığında sonundaki veya sondan bir veya iki harf önceki ünlü harfin düşmesi durumuna ünlü düşmesi denir.

Ünlü düşmesi için bir kaç koşul mevcuttur. Bu koşullar;

• Bu ses durumuna uğrayan sözcükler genelde iki hecelidir.
• Kelimenin ilk hecesinde a, e, o ve ö gibi geniş bir ünlü bulunur.
• Kelimenin ikinci hecesinde ı, i, u ve ü gibi dar bir ünlü bulunur.
• Kelime ünlü ile başlayan veya yalnızca tek bir ünlü harften bir araya gelen bir ek alır.
• Bu ek geldiğinde kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlü düşer.

Hece ve ünlü Düşmesi

Hece düşmesi nedir diye merak ederseniz tıpkı sesli harf düşmesi gibi bir durumdur. Türkçede bir hecenin oluşması için en az bir sesli harfe ihtiyaç var. Sesli harfler tek başına bile bir heceyi oluşturabilir.

Aslını söylemek gerekirse ünlü düşmesinin bir diğer ismi hecedüşmesi olarak söylenir. Hatta bu ses olayı orta hece düşmesi olarak da adlandırılır.

Heceler yalnızca tek bir sesli harfe ihtiyaç duyduğu için Türkçe ünlü düşmesi veya hece düşmesi dilimizde en fazla karşılaşılan ses hadiseleri içindedır.

Ünlü Düşmesine Uğrayan Kelimeler

Bu ses olayı örnek sözcüklerle daha iyi anlaşılabilir. ünlü düşmesi emsallari en fazla ağız, burun, boyun ve alın gibi organlarımızı seslendiren sözcüklerde görülür. Bu sözcüklere ünlü bir harf veya ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde ikinci hecedeki ünlü düşer.

Ağız, ağzı, burun, burnu, alın, alnı gibi bu sözcüklere kelimenin i haline uygun olan ekler geldiğinde ünlü düşmesi örnek sözcükleri haline gelir. Aynı zamanda gönül kelimesinin gönlüm, ömür kelimesinin ömrüm olması da ünlü düşmesi olan sözcükler içindedır. Bunun dışında nerede kelimesinin nerde olması ve burada kelimesinin burada olması gibi geniş ünlüler de düşebilir.

Aynı zamanda yardımcı fiille birleşen bazı Arapça sözcüklerde de ünlü düşmesi görülebilir, sabır kelimesinin sabretmek, keşif kelimesinin keşfetmek olması gibi.

Örnek Cümleler

“Ağzını, burnunu yerim” “Bizim her zaman alnımız açık ve başımız dik” gibi cümleler de ünlü düşmesi örnek cümleler içindedır. Aslını söylemek gerekirse bu durum Türkçede en fazla karşılaşılan ses düşmesidir.

Mesela bütün gün isimleri buna örnektir. Cuma ertesi ikilisinin Cumartesi olması gibidir. Kahve ve altı sözcükleri de günün ilk öğünü olan kahvaltıya dönüşmüştür. Sütlü ve aş sözcükleri de bir tatlı ismi olan sütlaca dönüşür. Bu durumda “Cumartesi kahvaltısında gözleme ve sütlaç yedik” cümlesinde de üç tane ünlü düşmesi örneği bulunur.